Futbol'un Tarihçesi
FUTBOLUN KISA TARİHÇESİFutbolun nerede ve nasıl icat edildiği tam olarak bilinmemekle beraber, eski tarihi uygarlıklardan Çinliler, Romalılar, Mısırlılar, Yunanlılar ve Maya'larda bu kültürlerin bir parçası olan ayakla vurulan bir oyun oynadıklarından bahsedilmektedir. İlk futbol oyun kuralları, 1863 yılında Londra Futbol Birliği tarafından geliştirilmiştir. Futbol oyunu ingiliz askerler, gemiciler ve ticaret yapanlar vasıtasıyla Hindistan, Güney Afrika, Avrupa ve Güney Amerika' ya götürülmüştür.
Uluslararası Futbol Federasyonu Birliği (FIFA) 21 Mayıs 1904 yılında Fransa Paris'te Fransa, Belçika, Hollanda, İsveç, İsviçre, Danimarka ve İspanya Futbol Federasyonlarının katılımı ile kurulmuş ve diğer avrupa ülkelerinin katılımı bundan sonraki tarihlerde olmuştur. İlk Dünya Kupası FIFA tarafından 1930 yılında Uruguay'da organize edilmiş ve ilk dünya kupasını Uruguay kendi evinde kalmasını sağlamıştır.
19. yüzyılın sonuna doğru futbol Amerika'ya götürülmüş ve burada öncelikle göçmenler tarafından oynanan bir spor dalı olarak kalmış; ulusal futbol (soccer) liginin kurulması 1970' li yıllara rastlar. Futbol ilk 1908 yılında olimpik bir spor dalı olarak kabul edilmiş ve ilk Olimpiyat madalyasını İngiltere milli takımı kazanmıştır. Günümüzde, futbol uluslararası alanda popülerliği ve izleyicisi en fazla artan spor dallarının başında gelmektedir.
TÜRKİYE' DE FUTBOLUN KISA TARİHÇESİ
Birçok tarihsel verilere bakıldığında, futbol oyununu dünyanın birçok yerine götürenlerin İngilizler olduğu anlaşılmaktadır.
İngilizlerin çeşitli nedenlerle dünyanın her yerine yayıldığı dönemlerde, Anadolu ve Osmanlı denetimindeki ülkelerde tütün ve pamuk ticareti yapmak için liman kentlere yerleşmişler. İşte bu İngiliz aileler, gemiciler, askerler, ticaret adamları yanlarında pipo, viski gibi ticari malların yanı sıra futbolu da beraberlerinde ülkemize ilk getirenler olmuşlardır.
Araştırmalar ve eldeki belgelerden ülkemizde ilk futbol maçlarının Selanik'te 1875 yılında oynandığını göstermektedir. Yine 1877 yılında İzmir'in Bornova çayırları ilk futbolla tanışmıştır. İzmir'de hafta sonu ve akşamları Rumlarla takviyeli İngiliz takımları arasındaki bu maçların ilk izleyicileri, bu ailelere mensup kadınlar ve kızlar olarak bilinmektedir. O dönemlerde Türklere yasak olan spor yapma ve kulüp kurma izni ülkemizdeki yabancılar için serbest bırakılmıştır.
ilk kulüpler yabancılar ve Müslüman olmayanlar tarafından kurulmuş ve ilk futbol maçlarında onlar tarafından oynanmıştır.
İlk modern futbol İstanbul'da 1890 yılında başlamış ve yine Türkiye'de ilk futbol kulübü 1902 yılında Mr. James La Fontaine ile Mr. Herace Armitage'nin katkılarıyla Kadıköy'de İngilizler ve Rumlar tarafından kurulan "Cadikeu Fuetball Club" dır. Bu kulübü Moda Football Club ve Rumların Elpis Club'ı izlemiştir.
Bu arada ilk futbol oynayan Türk gençleri de ecnebi isimleri altında futbol oynamışlar ve bunların ilki bir deniz subayı olan Fuat Hüsnü Kayacan'dır. Kayacan "Bobi" takma adıyla İngiliz takımlarında futbol oynayan ilk Türk futbolcusudur. Daha sonra Fuat Hüsnü Kayacan ve Reşat Danyal büyük bir gizlilik içinde sürdürdükleri faaliyetlerin sonunda ilk Türk takımı Black Stacking adıyla ortaya çıkmış ve bugünkü Fenerbahçe stadının hemen karşısındaki ( Halil Mahmudiye ) İlköğretim okulunun altındaki Hurşit Ağa Kahvehanesini lokal olarak seçen gençler papazın çayırında müsabakalarını oynamışlardır.
Türkiye'de ilk futbol ligi 1903 yılında İmojen, Moda, Kadıköy ve Elpis takımlarının iştirak etmesiyle Fenerbahçe stadının bulunduğu papazın çayırında yapılmıştır. Tamamen Türklerden kurulu ilk futbol takımı olan Galatasaray 1905 yılında kurulmuş. Bunu 1907 yılında Fenerbahçe 1908 yılında Vefa ve 1903 yılında Beşiktaş Jimnastik Kulübü kurulmuş fakat futbol branşının açılması 1911 yılında gerçekleştirilebilmiştir.
1922 yılında toplanan İstanbul kulüp temsilcileri Türkiye idman Cemiyetleri İttifakını (TİCİ) kurmuşlar ve futbol encümeni adı altında futbol federasyonunu teşkil ederek, FIFA'ya üye olmak için harekete geçmişlerdir. 21 Mayıs 1923'de Cenevre'de yapılan FIFA toplantısında Türkiye asil üyeliğe kabul edilmiştir
TÜRK FUTBOLUNDA ÖNEMLİ TARİHLER
• 1890 yılında Türkiye'de ilk futbol oyununun İzmir'de İngilizler tarafından kendi aralarında oynanışı.
• 1895 yılında İstanbul'da ilk futbol kulübü olan Moda F.C'nin İngilizler tarafından kurulması.
• 1897 yılında İstanbul'da ilk defa İzmir ve İstanbul' da yaşayan İngiliz ve Rumlardan kurulu karmaların karşılaşmaları.
• 1900 yılında ilk Türk futbolcusu Fuat Hüsnü Kayacan'ın "Bobi" takma adı altında İngiliz takımlarında top oynaması.
• 1900 yılında ilk Türk takımı Black Stocking (Siyah Uzun Çoraplılar) Fuat Hüsnü Kayacan ve Reşat Danyal tarafından kurulması ve yaptığı ilk müsabakadan sonra o devrin hafiyeleri tarafından jurnal edilmesi sebebiyle kapanmak zorunda kalması.
• 1903 yılında Beşiktaş Jimnastik Kulübünün kurulması. Ancak futbol dalı 1911 yılında faal duruma gelmiştir.
• 1905 yılında ilk Türk Futbol kulübü Galatasaray'ın Ali Sami Yen tarafından Mekteb-i Sultani Galatasaray Lisesi'nde kurulması.
• 1907 yılında Fenerbahçe Spor kulübünün kurulması.
• 1908 yılında Vefa Spor Kulübünün kurulması.
• 1908 yılında ilk defa iki Türk kulübü Galatasaray ile Fenerbahçe'nin karşılaşması ve maçı Galatasaray'ın kazanması.
FUTBOL GENEL OYUN KURALLARI
Futbol herkesin rahatlıkla anlayabileceği basit kurallara sahiptir. Bu nedenle her yaş, cins ve seviyede kişiler tarafından rahatlıkla oynanabilir. Bu özellikleri nedeniyle dünyanın dört bir yanında milyonlarca insan tarafından hem oynanan hem de seyirci olarak takip edilen en popüler spor dallarından biri olmuştur. Oyunun temel kuralı; kaleciler dahil her takım onbir sporcudan oluşur ve kaleciler dışındaki oyuncuların elleri hariç, belirlenmiş kurallar dahilinde vücudunun herhangi bir yerini kullanarak, rakip kaleye gol atabilmektir. En fazla gol atan galip sayılır.
Aynı takım oyuncuları aynı renk ve desen forma, şort, tozluk, tekmelik ve özel futbol ayakkabısı (krampon) giyerler. Genellikle deri malzemeden yapılma top kullanılır. Oyuna orta saha çizgisinden bir takımın başlama vuruşuyla başlanır. Oyun, topun oyun alanı dışına çıkması, kural ihlali, faul veya gol olması dışında devam eder. Oyun süresi özel turnuvalar dışında 45 dakikadan iki devre halinde 90 dakikadan oluşur. Oyunun duraksama zamanları hakem takdiriyle her devre sonuna eklenir. 15 dakikalık devre arası molası vardır. Oyun bir orta ve yardımcı iki hakem olmak üzere üç hakem tarafından yönetilir. Oyun sırasında dördüncü hakemde yedek olarak bulunur.
Ceza alanı içinde yapılan fauller ve ihlaller penaltı olarak değerlendirilip, penaltı noktasından kaleye direk vuruş olarak kullanılır. Ceza alanı dışında yapılan kural ihlalleri ve fauller indirek vuruş olarak olarak kullanılır; yani topun oyuna sokulabilmesi veya gol olabilmesi için pası yapan oyuncu dışında bir başka oyuncuya da değmesi gerekir.
Top yan çizgilerden oyun alanını terk ederse, top, diğer takım oyuncuları tarafından iki elle atılan TAÇ atışıyla oyuna sokulur. Taç atışı sırasında ayaklar yerden kesilmemeli, eğer kesilirse, bu kural ihlaline girer ve taç atışıyla topu oyuna sokma diğer takıma geçer. Taç atışı, hiçkimseye değmeden kaleye girerse gol olarak değer bulmaz. Oyun karşı takımın indirek vuruşuyla başlar.
Top, savunma oyuncuları veya kalecinin müdahalesiyle kale yan çizgilerinden çıkarsa, bu karşı takıma KORNER atma hakkını kazandırır. Korner, köşe bayrakları noktasından ayakla kullanarak yapılır. Eğer top, atak yapan takım oyuncuları müdahalesiyle kale yan çizgilerinden geçerse, bu OUT olarak değerlendirilir. Top, ceza alanı içinden kaleci veya savunma oyuncusu tarafından ayakla out atışı kullanılarak oyuna sokulur.
FUTBOL TERİMLERİ
ATAK : Gol atmak amacıyla, oyun kuralları dahilinde yapılan her türlü faaliyet.
AUT : Topun, hücum oyuncuları tarafından korner çizgileri veya kale üstünden dışarı vurulmasıdır.
DEFANS : Karşı takımın gol atmasını engellemek amacıyla, oyun kuralları dahilinde yapılan her türlü faaliyet.
DRİBLİNG (Top Sürme) : Ayak içi veya ayak dışıyla küçük kısa vuruşlarla topu sürmek.
ELLE OYNAMA (Hendbol) : Topun kasıtlı olarak, yön değiştirmesine veya avantaj kazanmak amacıyla elle oynanmasıdır.
FAUL : Rakip oyuncuya kurallar dışı hareket ederek müdahale etmek.
FRİKİK : Faule maruz kalan takım lehine serbest vuruşla oyuna başlama hakkıdır. Faul yapan takım oyuncuları atış sırasında toptan 9.15 metre uzakta olmalıdır.
GOL : Topun tamamının kale çizgisinden içeri girmesidir.
KORNER : Topun en son defans oyuncuları veya kaleci tarafından kale yan çizgilerinden çıkması sonucu, atak yapan takım oyuncuları tarafından topun korner atma alanından ayakla oyuna sokulması.
PAS : Kaleci (ceza alanı içi hariç) ve oyuncuların el ve kolları dışında kalan vücudunun herhangi bir yeriyle topu takım arkadaşına atması.
PENALTI : Savunma oyuncuları veya kalecinin ceza alanı içinde kuraldışı hareket etmeleri veya atak yapan oyuncuya faullü hareket etmeleri sonucu verilen direk ceza atışı.
TAÇ ATIŞI : Topun yan saha çizgilerinden çıkması sonucu, karşı takım oyuncusunun ellerini kullanarak topu oyuna sokması. Top iki elle tutulup, baş arkası ve üstünden, ayaklar yerden kesilmeden atış yapılır.
FUTBOL TEMEL BECERİLERİ
AYAKÜSTÜ VURUŞ
Alçak seviyede genellikle gol vuruşları için ayağın üstüyle topun merkez sayılan bölgesine yapılan sert vuruş tarzıdır. Ayaküstü vuruşun en önemli özelliği, ayağın en sert bölgesiyle, sert, alçak ve düzgün doğrusal açıyla hedefe atılabilmektir.
AYAKİÇİ ÜST VURUŞ
Bu vuruş, uzun mesafeli paslaşmalarda, korner atışlarında veya serbest atışlarda kullanılır. Topa, çapraz veya yay şeklinde gelinerek vurulur.
AYAKDIŞI ÜST VURUŞ
Bu vuruş, uzun mesafeli paslaşmalarda veya serbest atışlarda tercih edilir. Topa vuruş koşusu, şut yönüne göre çaprazdır. Ayak gergin, mümkün olduğunca sabit, ayakbileği içe doğru dönük ve sabit olmalıdır.
VOLE VURUŞU
Topun havada yere değmeden ayaküstü ile kaleye vurulmasıdır. Bu vuruş sırasında kalça döndürülür, vücut ağırlığı destek ayağı üzerindedir. Yanlardan kalça seviyesinde gelen toplara vole vuruşu yapılabilir.
RÖVAŞATA VURUŞU
İki ayağında yerden kesilerek makaslama hareketi ile topun ayaküstüyle başüstünden aşırtılarak vurulmasıdır. Rövaşata sırasında vücut geriye doğru alınırken, makaslama yapılır ve topa vurulur ve eller yere temas ederek, yumuşak bir düşüşle hareket bitirilir.
PASLAŞMA VE PAS ÇEŞİTLERİ
AYAK İÇİ PAS
Futbolda en sık kullanılan ve isabet oranı en yüksek pas çeşidi "Ayakiçi pas" tır. Uygulama başarısı en fazla olan bir pas çeşididir. Destek ayağınızı topun yanına koyun. uruş ayağıiçi geniş kısmıyla topun orta kısmına vurun. Vuruş hareketi ritmik bir salınımla kalça ve dizden doğru yapılmalıdır. Vuruş sırasında ayak bileği mümükün lduğunca sabit ve sıkı tutulmalı ve vuruş ayağı, topun gidiş yönüne doğru hareketine evam etmelidir.
AYAK DIŞI PAS
Destek ayağınızı topun yanına koyun. Vuruş ayağıdışıyla topun ortasına veya orta altına ayakbileği mümkün olduğunca sert ve sabit tutularak vurulur. Vuruş sırasında hareket kalça ve dizden ritmik bir salınımla yapılmalıdır. Ayakdışı pas uygulaması genellikle sporcuların isabetlilik ve kuvvetli vurmada sorun yaşardıkları bir pastır. Ayakdışı pasta isabetliliği ve uzun-sert atabilmek için bol bol ayakdışı pas çalışmaları yapmak gerekir. Ayakiçi pas ççalışmalarında uygulanılan yöntemler, aynı zamanda ayakdışı pas çalışmaları içinde uygulanabilir.
KAFA VURUŞU
Her futbolcunun öğrenmesi gereken önemli becerilerden biride kafa vuruşudur. Kafa vuruşu, hem gol atabilmede hem de yukarıdan yüksek gelen topları kontrol etme, topun yönünü değiştirme ve takım arkadaşına pas vermede kullanılabilen önemli bir beceridir.
Kafa vuruşu sırasında, gözlerinizin açık, ağzınız kapatılarak ve topa başın alın kısmıyla vurulması gerekir. Kafa vuruşu sırasında, boyun mümkün olduğunca sıkı tutulmalı, kollar yana açılarak vücut dengesi sağlanmalı ve vücut gücüde kullanılarak, geriden öne bir hamle yapılarak vuruş yapılmalıdır. Topun sizin kafanıza çarpması değil, sizin isteyerek, bilinçli şekilde topa kafayla vurması gereklidir. Rakip oyuncuların ayakla vurabilecekleri ihtimaline karşı, bel seviyesindeki toplara kafayla vurulması tehlikeli olabilir.
TOP KONTROLU VE ÇEŞİTLERİ
Futbol oyununun iki temel unsurundan biri vuruşlar ve diğeride top kontroludur. Topu her durum ve pozisyonda rahatlıkla kontrol edebilmek, aynı zamanda da oyunuda kontrol altına almayı ve dolayısıyla skora gitmede de avantajı beraberinde getirir.
Ayak Tabanıyla Top Kontrolu : Genellikle havadan veya yerden yuvarlanarak gelen topların kontrolunda kullanılır. Top ayak tabanıyla yer arasında sıkıştırılarak urdurulur. Destek bacağı hafif bükülü ve topun yan arkasında yer alır. Top kontrol yak burnu hafifçe yukarıda, topuk yere daha yakın şekilde ve topun ayak altından kaçmasına izin vermeyecek tarzda topu ayakla yer arasına bir çatı vaziyetiyle takoz oyar gibi sıkıştırır. Top vücudumuzun hemen önünde kontrol altına alınmalıdır.
Ayakiçi ile Top Kontrolu : Futbolda en sık kullanılan top kontrol şeklidir. Yerden yuvarlanarak veya havadan yandan gelen topların kontrolunda kullanılır. u kontrol sırasında vücut topa doğru dönmelidir. Yerden yuvarlanarak gelen topun ontrolu sırasında, destek bacağı yanda ve top kontrol ayağı gelen topun şiddetini azaltmak için ayak ritmik olarak geriye doğru çekilir, bu hareket topun şiddetini yumuşatır ve top kolay kontrol edilebilir. Havadan yandan gelen topların kontroluysa, op ayakiçi bölgesiyle yer arasına sıkıştırılarak, gidiş yönüne doğru biraz kaydırılarak kontrol altına alınır. Kontroldan sonra, ya top sürülerek götürülür veya takım arkadaşına direk pas yapılır.
Ayakdışı ile Top Kontrolu : Ayakdışıyla top kontrolu özellikle, top hafif yüksek yandan gelerek oyuncunun önüne düşerse kullanılır. Özellikle rakip tarafından baskı altındaki oyuncuların topu kontrol ederek, kaçırma isteklerinde kullanılan bir kontrol şeklidir. Yine top, ayakdışı ve yer arasına takoz koyar gibi sıkıştırılmak kaydıyla kontrol altına alınır. Kontrol sonrası ya top sürülür veya takım arkadaşına pas yapılır.
Ayaküstü ile Kontrol : Vücudun önüne dikey şekilde yüksekten gelen topların kontrol ltına alınmasında kullanılan bir kontrol şeklidir. Top yukarıdan dikey şekilde gelirken estek bacağı hafif bükülü ve kontrol ayağı topun hızını kesmek için, topu sanki aşağıya oğru frenleyerek çeker gibi hareket edilir.
Dizüstü ile Top Kontrolu : Dikey şekilde vücudun yakınına düşen topların kontrolu dizüstü ile yapılır. Dizüstü kontrol, bacak kasığı ile diz arasında kalan bölgeyle yapılır. Dizin ne kadar yukarı kaldırılması gerekliliği, topun geliş şiddetine bağlıdır. Diz, hiçbir zaman bel seviyesinden yukarı kaldırılmamalıdır. Gelen topun hızını azaltmak çin top dizüstüne temasla birlikte, ayak aşağıya doğru ritmik bir hareket yapılmalıdır. Vücut hafif öne doğru eğik vaziyette ve destek ayağı hafif bükülü olmalıdır.
Göğüs ile Top Kontrolu : Yüksekten veya göğüs seviyesinde yerden gelen topları kontrol etmede kullanılır. Top göğüs kafesinin bulunduğu bölge ile yapılır. İki türlü göğüs ontrolu vardır. Biri yüksekten gelen topların göğüsle kontrol edilmesi, diğeri yerde eken ve göğüs seviyesindeki topların kontrol edilmesidir.
Bazı Kısımlar FrmTr'den Alıntılanmıştır
Bazı Kısımlar FrmTr'den Alıntılanmıştır
Merhaba Ben Tayyip Karakuran Futbol Sitesi Web'in Sahibiyim 14 Yaşındayım ve Futbolu Gerçekten Çok Seviyorum Bunun İçin Bu Şekilde Bir Site Açtım.Siteme Yazar Arıyorum Bilginize.
Son Yorumlar